Kültepe’nin 4000 yıllık ekonomisi


Asur Ticaret Kolonileri’nin 4000 yıl önce yaşadığı Kültepe Höyüğü’nde sürdürülen kazı çalışmalarında M.Ö. 2000’lerin ekonomik hayatına ışık tutan çivi yazılı tabletler bulundu.

Kayseri AA

14 Ekim 2004 — Kayseri-Sivas karayolu üzerinde Asur Ticaret Kolonileri’nin 4000 yıl önce yaşadığı Kültepe Höyüğü’nde sürdürülen kazı çalışmalarının bu yılki dönemi tamamlandı. Kazılarda, 4000 yıl öncesinin ekonomik hayatına ışık tutan 37 çivi yazılı tabletle 108 çanak, çömlek ve vazo gibi eşyalar gün yüzüne çıkarıldı. M.Ö. 2000’de Anadolu’ya yazıyı getiren Asurlu tüccarların yaşadığı Kültepe-Kaniş Höyüğü’nde, Prof. Dr. Tahsin Özgüç başkanlığında 1948 yılından beri sürdürülen kazı çalışmalarının bu yılki dönemi tamamlandı.

4000 YILLIK EKONOMİYE IŞIK

Özgüç ile birlikte Prof. Dr. Kutlu Emre’nin de katıldığı kazılarda, 4000 yıl öncesinin ekonomik hayatına ışık tutan 37 çivi yazılı tabletle 108 çanak, çömlek ve vazo gibi eşyalar gün yüzüne çıkarıldı. Çivi yazılı tabletler, okunmak üzere Ankara Anadolu Medeniyetleri Müzesi’ne gönderilecek. Diğer eserler de Kayseri Arkeoloji Müzesi’nde sergilenecek. Kültepe Höyüğü’ndeki kazılarda daha önce ortaya çıkarılan çivi yazılı tabletlerde ilginç bulgulara rastlanmıştı.

TÜCCARLAR HİLEYE BAŞVURUYORLARDI

Asurlu tüccarlarla yerli krallar ve yerli halkları arasında zaman zaman problemler çıktığına ışık tutan tabletlerde, kralların tüccarlardan muhtelif vergi ve harçlar aldıkları, tüccarların bunlardan kurtulmak için kural dışı hileli yollara başvurdukları belirtiliyor. Asur’dan Kültepe’ye yazılan bir tablette, “Zalıpa ve Hurama’ya gidecek kumaşlarımı gümrük kaçakçısı ile bana gönderin ve kumaşlarımı benim için memlekete girdirsinler” ifadesine yer veriliyor. Bu durum, günümüzün gümrük muhafaza müdürü anlamına gelen “şehir kapıları amiri” (Rabi Abullatim) aracılığıyla gizli mal nakli yapılmak istendiğini ortaya koyuyor.

TABLETLERDE ‘AİLE İÇİ’ İŞLER

Bir başka tablette, oğlunun Anadolu’da evleneceğini duyan Asurlu, yanına gelip kendisiyle konuşmasını isteyerek, evleneceği kızın Asur’a gelmesi şartıyla buna izin vereceğini belirtiyor. Diğer bir tablette de ayrı yaşayan Asurlu çiftten erkeğin, tekrar birleşmek için eşinin babasıyla görüşmesi gerektiği yazıyor. Bu durumun, evliliğin, babanın iznine tabi olduğunu ortaya koyduğu kaydediliyor.

BAŞLIK PARASI ASUR’DA DA VAR

Gün yüzüne çıkarılan bir başka tablette ise babası olmadığı anlaşılan Asurlu kızın evlenmek istediği, ağabeylerinin, karşı taraftan para aldığı, bu yüzden aralarında tartıştıkları yazıyor. Tablette, “Bir kızkardeşimizi sen kendi hesabına kocaya verdin. İkinci kız kardeşimiz Sü-Laban’ı kocaya verdin. Diğer kızkardeşimiz olan Hastahsusar’ı ise Belanum ve ben hissemiz olarak kocaya vereceğiz” ifadeleri yer alıyor.

Yorumlar