Daniş Ali Bey kimdir? Büyük Bürüngüz Kasabasına niçin cami yaptırmıştır?







Büyük Bürüngüz Kasabasında iki tarihi camii vardır. Bunlar: Dulkadirli Beylerinden Alaüddevle Bozkurt Bey’in yaptırdığı Alaüddevle Camiidir, diğeri de Daniş Ali Bey’in yaptırdığı Daniş Ali Bey Camiidir.
İki caminin de birbirine benzer tarafları vardır. Alaüddevle Camiinin girişinde Alaüddevle Bozkurt Bey’in mezarı bulunurken Daniş Ali Bey Caminin içinde de Daniş Ali Bey ve Şefika Hatun’un mezarları bulunmaktadır. Maalesef bütün bu mezar taşlarının kitabesi bulunmadığı için yazdıklarımız hep büyüklerimizin anlattıkları ile sınırlı kalacaktır. Lakin büyüklerimiz kendi kasabalarındaki bir bilgiyi bunca sene saklayıp bu isimleri unutmadıklarına göre, bu iki caminin de tarihi temelleri olduğunu rahatlıkla söyleyebiliriz.
Daniş Ali Bey Camii demişler. Mesela kimdir bu Daniş Ali Bey diye tarih kitaplarını şöyle bir karıştıracak olsanız, acaba neler bulursunuz?
Daniş Ali Bey, Fatih Sultan Mehmet’in saltanattan feragat eden amcasının torunudur. Babaannesi Dulkadiroğullarından Emine Hatun’dur. Emine Hatun, Dulkadiroğullarının önemli beylerinden biri olan Nasureddin Mehmet Bey’in kızıdır. Nasureddin Mehmet Bey, Kayseri’ye Hatuniye Medresesini yaptırmış, Kayseri Kalesinin onarım işlerine de bakmış bir muhterem insandır. Emine Hatun, Osmanlı Sultanı Çelebi Mehmet’in de eşidir.
Sultan II.Murat tahta geçince Osmanlı geleneği gereğince kardeşlerini ortadan kaldırmış fakat son iki kardeşi Yusuf ve Mahmut çok küçük oldukları için kıyamayıp fetva gereği gözlerine mil çektirilmiştir. Yusuf Tokat’a, Mahmut da Dulkadirli Beyliğine bağlı bir sancak olan Kayseriyye’ye gönderilmiştir. Rivayet odur ki Emine Hatun ve oğlu Mahmut, havası güzel, suyu bol ve yemyeşil bir vadinin içinde olan Ulu Bürüngüz’e yerleşmişlerdir.
Mahmut Bey büyüyünce Danişmentli Sülalesinden Hızır kızı Şah Sultan Hanım’la evlendirilir. Şah Sultan Hanım’ın Kayseri’de ve Bursa’da birçok vakfının olduğu bilinmektedir. Şah Hatun, Samağırlıların Beyi, Hızır Bey’in kızı olup Eretna Emirlerinden Hacı İbrahim’in hanımıdır. Kayseri’de Pamuk Han diye bilinen ama önceleri Pembe Han diye adlandırılan Kapan Hanı onun eseridir. 1520 tarihli tapu tahrir defterinde kayıtlı vakıfların sahiplerinden olan Hızır kızı Şah Hatun olup Ulu Bürüngüz köyü vakıf malları arasındadır. İşte Daniş Ali Bey, Şah Sultan Hatun ile Mahmut Bey’in oğlu Osman’dan gelen torunudur. Mahmut Bey, Bursa’ya gidip gelirken zamanla Bursa’ya yerleşmiştir. Mahmut Bey’in oğlu Osman, onun oğlu Daniş Ali Bey ile eşi Şefika Hanım, Bürüngüz’de kalmışlardır.
Daniş Ali Bey’in dini bilgilerinin çok kuvvetli olduğu söylenmektedir. Bürüngüz’de ve Koramaz Nahiyesinin diğer yerleşim yerlerinde vaazlar verdiği ve bu tutumunun gayrimüslimleri rahatsız ettiği anlaşılıyor. Hatta kendi adına bir camii yaptırmak istediğinde gayrimüslimler camiye karşı çıkmışlar, Daniş Ali Bey de İstanbul üzerindeki nüfuzunu kullanarak yöredeki gayrimüslimlerin Kıbrıs’a sürgüne gönderilmesini sağlamıştır.
1579 yılında Ulu Bürüngüz’e kendi adıyla cami yaptırmayı başaran Daniş Ali Bey, vefatından sonra caminin iç bölümünde özel bir bölüme defnedilmiştir. Eşi Şefika Hatun’un mezarı da hemen yanındadır.

Yorumlar